Báo cáo lưu chuyển tiền tệ là gì, có vai trò như thế nào đối với hoạt động phân tích tài chính doanh nghiệp? Trong bài viết dưới đây, bePOS sẽ giúp bạn tổng hợp tất cả kiến thức cơ bản nhất về loại báo cáo này. Hãy cùng theo dõi nhé!
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ là gì?
Trước tiên, bạn cần hiểu rõ khái niệm báo cáo lưu chuyển tiền tệ là gì. Báo cáo lưu chuyển tiền tệ (Cash Flow Statement) là bản báo cáo tổng hợp toàn bộ tình hình thu chi tiền tệ của doanh nghiệp trong một khoảng thời gian nhất định. Hoạt động thu chi này thường được phân chia theo 3 khía cạnh là:
- Dòng tiền tệ từ việc kinh doanh: Phần này gồm các khoản thu, chi liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hóa và cung cấp dịch vụ. Ví dụ doanh thu bán hàng, chi phí máy móc,…
- Dòng tiền từ hoạt động tài chính: Những hoạt động tài chính ở đây có thể là, mua bán cổ phiếu, huy động vốn từ các chủ nợ như ngân hàng, tiền gửi tài khoản ngân hàng, chia cổ tức cho cổ đông,…
- Dòng tiền từ hoạt động đầu tư: Phần này là các khoản thu, chi liên quan đến các hoạt động đầu tư như đầu tư vào doanh nghiệp khác, đầu tư dự án, thanh lý tài sản,…
>> Xem thêm: Các chỉ số tài chính quan trọng nhất trong báo cáo tài chính doanh nghiệp
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ dùng để làm gì?
Ý nghĩa của báo cáo lưu chuyển tiền tệ là giúp nhà quản trị nắm bắt tình hình hoạt động, phân tích tài chính và lên kế hoạch cho doanh nghiệp. Thông qua bản báo cáo, nhà quản trị biết doanh nghiệp đã lấy tiền từ những nguồn nào và sử dụng vào việc gì, có hiệu quả không.
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ chỉ ra mối quan hệ giữa lợi nhuận và dòng tiền thuần. Lợi nhuận là giá trị mà doanh nghiệp nhận được, sau khi đã trừ đi các chi phí liên quan. Trong khi đó, dòng tiền thuần cho thấy sự chênh lệch giữa dòng tiền vào và ra.
Đây là yếu tố quan trọng giúp nhà quản trị và các chủ nợ đánh giá khả năng thanh khoản và khả năng tạo ra dòng tiền của doanh nghiệp. Ngoài ra, báo cáo này còn dùng để dự đoán dòng tiền trong tương lai. Việc dự đoán là hết sức quan trọng, bởi nếu không đảm bảo được dòng tiền thì doanh nghiệp dễ rơi vào tình trạng khủng hoảng.
Lập báo cáo lưu chuyển tiền tệ thế nào?
Để hiểu rõ hơn báo cáo lưu chuyển tiền tệ là gì, bạn cần nắm các phương pháp để lập ra chúng. Hiện nay có hai cách lập báo cáo lưu chuyển tiền tệ phổ biến nhất là phương pháp trực tiếp và phương pháp gián tiếp.
Phương pháp trực tiếp
Phương pháp này đánh giá dòng tiền thông qua việc phân tích, tổng hợp trực tiếp các khoản thu và chi một cách chi tiết và cụ thể từ các sổ kế toán. Người lập phải đảm bảo độ chính xác cao của dữ liệu trong báo cáo. Một số chỉ tiêu thường xuất hiện là:
- Tiền thu được từ hoạt động bán hàng, cung cấp dịch vụ và tiền thu được từ các hoạt động khác.
- Tiền chi trả cho việc cung cấp hàng hóa, dịch vụ.
- Tiền lương trả cho người lao động, ngoài ra còn gồm tiền thưởng, phụ cấp, hoặc cả trường hợp tạm ứng.
- Tiền lãi vay đã trả và thuế thu nhập mà doanh nghiệp đã nộp.
Phương pháp gián tiếp
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ lập theo phương pháp gián tiếp sẽ xác định dòng tiền ra, vào bằng cách điều chỉnh lợi nhuận trước thuế. Từ đó, doanh nghiệp sẽ tránh khỏi ảnh hưởng của các khoản mục không phải bằng tiền, những thay đổi có trong kỳ của hàng tồn kho, các khoản phải thu và phải trả,… Cụ thể như sau:
- Các khoản chi phí không bằng tiền, ví dụ như khấu hao tài sản cố định, dự phòng,…
- Các khoản lỗ, lãi không bằng tiền, như chênh lệch tỷ giá hối đoái, góp vốn phi tiền tệ,…
- Các khoản lỗ lãi từ việc đầu tư như thanh lý, nhượng bán tài sản cố định, lãi tiền gửi, đầu tư bất động sản,…
- Ngoài ra còn có chi phí lãi vay đã ghi nhận, dòng tiền được điều chỉnh qua sự thay đổi vốn lưu động từ hoạt động kinh doanh,…
Lập báo cáo lưu chuyển tiền tệ dựa vào đâu?
Vậy các cơ sở để lập báo cáo lưu chuyển tiền tệ là gì? Về cơ bản, báo cáo lưu chuyển tiền tệ được lập dựa trên:
- Bảng cân đối kế toán: Bảng cân đối kế toán cho thấy tình hình tài chính công ty, còn báo cáo lưu chuyển tiền tệ cho thấy tình hình dòng tiền ra – vào. Báo cáo lưu chuyển tiền tệ sẽ bổ sung thông tin cho bảng cân đối kế toán công ty.
- Báo cáo kết quả quá trình hoạt động kinh doanh: Đây là tài liệu tổng hợp kết quả kinh doanh của công ty, cụ thể là doanh thu. Vì vậy, báo cáo lưu chuyển tiền tệ cũng sẽ dựa trên nội dung của báo cáo này.
- Báo cáo lưu chuyển tiền tệ trong kỳ trước: Doanh nghiệp sẽ so sánh tình hình dòng tiền ra – vào giữa các kỳ, từ đó đánh giá hiệu quả hoạt động.
- Bản thuyết minh báo cáo tài chính: Báo cáo tài chính tổng hợp tình hình tài chính của doanh nghiệp, còn báo cáo lưu chuyển tiền tệ là một phần trong bộ hồ sơ báo cáo tài chính.
- Một số tài liệu kế toán khác: Bao gồm số kế toán tổng hợp, sổ kế toán chi tiết, bảng tính và phân bổ khấu hao TSCĐ,…
Các nguyên tắc cần tuân thủ khi lập báo cáo lưu chuyển tiền tệ
Đây cũng là nội dung quan trọng khi nghiên cứu báo cáo lưu chuyển tiền tệ là gì. Nguyên tắc cần tuân thủ khi lập bảng báo cáo lưu chuyển tiền tệ được quy định tại Điều 114 Thông tư 200/2014/TT-BTC, gồm một số nội dung như sau:
- Tuân thủ chuẩn mực kế toán: Lập báo cáo lưu chuyển tiền tệ cũng phải tuân thủ các chuẩn mực kế toán chung. Điều này được quy định trong hệ thống pháp luật nhà nước, cụ thể chuẩn mực báo cáo lưu chuyển tiền tệ được quy định trong Quyết định số 165/2002/QĐ-BTC.
- Yêu cầu về các khoản đầu tư: Các khoản đầu tư ngắn hạn trình bày trong báo cáo bao gồm đầu tư ngắn hạn có thu hồi, hoặc đáo hạn không trên 3 tháng và có khả năng chuyển đổi dễ dàng thành tiền.
- Các hoạt động trong báo cáo: Các luồng tiền trong báo cáo được phân chia dưới 3 hoạt động là hoạt động kinh doanh, đầu tư và tài chính.
- Trường hợp đi vay để thanh toán: Trong trường hợp đi vay để thanh toán thẳng cho nhà thầu, hoặc bên cung cấp hàng hóa, dịch vụ, thì doanh nghiệp phải trình bày trên bảng báo cáo lưu chuyển tiền tệ. Chuyển thẳng ở đây tức là tiền được chuyển hẳn vào tài khoản nhà thầu, nhà cung cấp, mà không qua tài khoản doanh nghiệp.
Mẫu báo cáo lưu chuyển tiền tệ
Sau khi đã tìm hiểu báo cáo lưu chuyển tiền tệ là gì, bạn đọc cần nghiên cứu một bảng lưu chuyển tiền tệ trong thực tế để có cái nhìn rõ ràng hơn. Bảng lưu chuyển tiền tệ thường tuân theo Thông tư 200 và Thông tư 133 của Bộ Tài chính. Một ví dụ về báo cáo lưu chuyển tiền tệ thường bao gồm tên đơn vị báo cáo, địa chỉ, tên loại báo cáo, năm, đơn vị tính và các cột chỉ tiêu, mã số, thuyết minh, năm trước, năm nay. Ở phần cuối, các bên liên quan có trách nhiệm ký vào bản báo cáo.
Về cơ bản, mẫu báo cáo theo Thông tư 200 và Thông tư 133 sẽ đều gồm những nội dung kể trên. Với mỗi phương pháp trực tiếp hoặc gián tiếp, cột chỉ tiêu sẽ thay đổi nội dung khác nhau. Ngoài ra, đối với trường hợp thuê kế toán ngoài, kế toán trưởng phải ghi rõ số Giấy chứng nhận đăng ký hành nghề và tên của tổ chức đó.
>> Tải mẫu báo cáo lưu chuyển tiền tệ theo Thông tư 200 và Thông tư 133
Hướng dẫn cách đọc báo cáo lưu chuyển tiền tệ
Vậy cách đọc và phân tích báo cáo lưu chuyển tiền tệ là gì? Đây là một trong những thắc mắc khá phổ biến đối với người mới tìm hiểu. Đầu tiên, bạn cần hiểu báo cáo lưu chuyển tiền tệ thường có ba khoản mục dòng tiền chính là dòng tiền từ hoạt động đầu tư, từ hoạt động kinh doanh và hoạt động tài chính.
Việc phân tích tỷ trọng của các dòng này là quan trọng, giúp bạn nắm bắt cơ cấu luồng tiền trong tổng số tiền đang lưu chuyển của doanh nghiệp. Để thực hiện, bạn chỉ cần lấy số liệu của từng dòng tiền chia cho tổng tiền lưu chuyển, sau đó nhân 100%, cụ thể:
- Tỷ trọng lưu chuyển từ hoạt động kinh doanh = Lưu chuyển từ HĐKD/ Tổng lưu chuyển tiền từ các hoạt động x 100%.
- Tỷ trọng dòng thu từ hoạt động kinh doanh = Dòng tiền thu từ HĐKD/ Tổng dòng tiền thu từ các hoạt động x 100%.
- Tỷ trọng dòng tiền chi từ các hoạt động kinh doanh = Dòng tiền chi từ HĐKD/ Tổng dòng tiền chi từ các hoạt động x 100%.
Để hiểu hơn báo cáo lưu chuyển tiền tệ là gì và cách đọc như thế nào, bạn có thể nghiên cứu ví dụ sau đây:
Ngoài ra, khi đọc báo cáo lưu chuyển tiền tệ, bạn cần chú ý một số điểm sau:
- Thông tin khấu hao của doanh nghiệp: Khấu hao tài sản cố định không làm giảm tiền mặt doanh nghiệp, nhưng làm giảm lợi nhuận tổng thể. Điều này càng đúng với các doanh nghiệp sản xuất. Vì vậy, khi đọc báo cáo, bạn cần chú ý xem doanh nghiệp áp dụng chính sách khấu hao như thế nào.
- Đánh giá chất lượng lợi nhuận doanh nghiệp: Nhiều doanh nghiệp có lợi nhuận, nhưng không có tiền mặt do khách hàng nợ nhiều. Điều này sẽ làm giảm dòng tiền có được từ hoạt động kinh doanh và nếu diễn ra dài hạn sẽ làm suy yếu tài chính doanh nghiệp.
- Xem xét hoạt động đầu tư trong kỳ báo cáo: Qua các số liệu liên quan đến đầu tư, đặc biệt là đầu tư tài sản mới, bạn có thể đặt ra kỳ vọng về việc mở rộng và phát triển quy mô doanh nghiệp. Từ đó, doanh thu và lợi nhuận có thể tăng trong tương lai.
- Xem xét hoạt động chia cổ tức: Đây là một điểm được ghi nhận trong dòng tiền từ hoạt động tài chính. Qua đó, bạn có thể nhận thấy doanh nghiệp đang dùng lợi nhuận thế nào, để trả cổ tức hay tái đầu tư.
>> Xem thêm: Các phương pháp phân tích tài chính doanh nghiệp chính xác nhất
Trên đây, bePOS đã giúp bạn định nghĩa khái niệm báo cáo lưu chuyển tiền tệ là gì, có vai trò như thế nào và phương pháp lập ra sao. Trong thời gian tiếp theo, bePOS sẽ tiếp tục chuỗi bài cung cấp kiến thức về tài chính doanh nghiệp. Bạn hãy truy cập Website bePOS thường xuyên để theo dõi nhé!
FAQ
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ tiếng Anh là gì, có phải lập báo cáo tiếng Anh không?
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ Tiếng Anh là Cash Flow Statement. Các doanh nghiệp nội địa thì chỉ cần lập báo cáo bằng Tiếng Việt, còn với những doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, thì kế toán luôn phải viết thêm một bản Anh ngữ.
Ý nghĩa báo cáo lưu chuyển tiền tệ là gì?
Ý nghĩa báo cáo lưu chuyển tiền tệ là một phần của bộ hồ sơ báo cáo tài chính, giúp nhà quản trị nắm bắt mối quan hệ giữa việc thu – chi, dòng tiền thuần – lợi nhuận của doanh nghiệp. Từ đó, nhà quản trị có thể đánh giá khả năng tạo ra tiền của doanh nghiệp dựa trên yếu tố nội hay ngoại sinh trong tương lai, đồng thời nhận định cả khả năng trả nợ đúng hạn.
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ cho thấy điều gì về doanh nghiệp?
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ là cho thấy sự lưu chuyển của dòng tiền qua ba hoạt động chính là kinh doanh, đầu tư và tài chính. Qua đây, nhà quản trị có thể đánh hiệu quả của doanh nghiệp và lên kế hoạch trong tương lai.
Follow bePOS:
