Mô hình kinh doanh B2C là gì? Ví dụ về mô hình B2C (2023)

Đã qua rồi thời kỳ chúng ta luôn nghĩ bán hàng chỉ đơn thuần là dùng những mánh khoé “khôn lỏi” để dụ khách hàng vào “tròng”. Ngày nay, sự phát triển bùng nổ của internet khiến “bán hàng” không đơn giản chỉ là “bán hàng”, mà cụ thể mô hình B2C là một trong những khái niệm đặc biệt quan trọng trong lĩnh vực sale và marketing. Trong bài viết này, hãy cùng bePOS tìm hiểu về mô hình kinh doanh này nhé!

Mô hình B2C là gì?

B2C là viết tắt của Business To Consumer trong tiếng Anh. Đây là một thuật ngữ mô tả giao dịch thương mại điện tử giữa doanh nghiệp (tức Business) với người tiêu dùng (tức Consumer). Trong đó các doanh nghiệp đóng vai trò là bên bán các sản phẩm hoặc dịch vụ cho người tiêu dùng thông qua việc sử dụng môi trường mạng Internet.

Các giao dịch thương mại được thực hiện dưới sự hỗ trợ của những thiết bị điện toán và mạng truyền thông. Nói cách khác, đây là hình thức doanh nghiệp bán hàng hoá, sản phẩm và dịch vụ cho khách hàng trong môi trường số. Do sự gia tăng nhanh chóng của dotcom vào cuối những năm 1990, mô hình B2C trở nên vô cùng phổ biến và trở thành một trong những hình thức bán hàng được doanh nghiệp sử dụng rộng rãi nhất hiện nay.

Một số doanh nghiệp hoạt động trên internet và bán sản phẩm trực tuyến cho khách hàng theo mô hình B2C, nổi tiếng có thể kể đến như: Amazon, Walmart, Meta,… 

Đặc điểm của B2C

B2C dần trở nên phổ biến vào cuối thập niên 90, khi đó được dùng để chỉ các nhà bán lẻ trực tuyến sử dụng môi trường số để làm phương thức bán sản phẩm. Ngày nay, ngày càng nhiều hơn các công ty và doanh nghiệp ứng dụng mô hình này.

Đặc điểm của B2C là kiểu bán hàng trực tiếp giữa doanh nghiệp và khách hàng như sau:

• Bán hàng, mua sắm tại các trung tâm thương mại.
• Ăn uống tại nhà hàng, quán ăn
• Trả phí để xem phim tại các nền tảng

Sự phát triển bùng nổ của internet mở ra một thời kỳ phát triển mới với đặc điểm của mô hình B2C là hình thức bán hàng trên các kênh thương mại điện tử, mua bán hàng hoá thông mua internet.

Các mô hình bán hàng B2C thường gặp

Mô hình B2C người bán hàng trực tiếp

Đây là một trong những mô hình phổ biến nhất của B2C, khi mà mọi người có thể mua hàng hoá từ các nhà bán lẻ trực tuyến, bao gồm:

• Các nhà sản xuất.
• Doanh nghiệp vừa và nhỏ.
• Phiên bản online của các cửa hàng bách hóa với sản phẩm đến từ các nhà sản xuất khác nhau.

Mô hình B2C trung gian trực tiếp

Đây là mô hình kinh doanh mà các nhà phân phối đóng vai trò là khâu trung gian, giữ vai trò kết hợp người mua và người bán, nổi tiếng nhất là các sàn thương mại điện tử như Shopee, Tiki, Lazada,… Lợi thế của mô hình này là rất dễ tiếp cận một lượng lớn khách hàng, gia tăng tỷ lệ chốt đơn cho doanh nghiệp.

Mô hình B2C dựa trên quảng cáo

Đối với mô hình này, khách hàng thường được sử dụng miễn phí nội dung của 1 trang web và trong trang web đó sẽ có những quảng cáo và những sản phẩm mà doanh nghiệp muốn bán. Hay có thể hiểu theo một cách khác là khối lượng truy cập vào trang web được sử dụng để bán quảng cáo, các sản phẩm có trong trang web đó.

Mô hình B2C dựa trên cộng đồng

Đây là hình thức mà các doanh nghiệp tập trung vào xây dựng cộng đồng trên các mạng xã hội phổ biến như Facebook, Zalo,… dựa trên các mục đích chung. Các nhà tiếp thị, người quảng cáo có thể quảng bá sản phẩm, dịch vụ của họ đến người tiêu dùng thông qua cộng đồng này. Mô hình này nhắm tới 2 tiêu chí là nhân khẩu học và vị trí địa lý.

Mô hình B2C dựa trên phí sử dụng dịch vụ

Đây là loại mô hình kinh doanh được sử dụng trên các ứng dụng, phần mềm hay các trang web mà khi người tiêu dùng muốn sử dụng thì phải trả các phí dịch vụ mà các ứng dụng hay trang web đó đưa ra. Có trường hợp người dùng sẽ được sử dụng miễn phí, nhưng có giới hạn và sẽ tính phí cho hầu hết nội dung.

Lợi ích của mô hình B2C

Khi áp dụng mô hình B2C, doanh nghiệp hay người bán sẽ có được những lợi ích sau: 

Tiết kiệm chi phí

Mô hình B2C mang lại lợi ích đầu tiên cho doanh nghiệp là tiết kiệm chi phí tối đa, từ chi phí cơ sở hạ tầng, chi phí điện nước cho đến nhân công. Điều này giúp doanh nghiệp tăng doanh thu hàng tháng và triển khai tiếp cận đối tác tiếp thị với chi phí thấp hơn.

Giao tiếp trực tiếp với khách hàng

Mô hình B2C cho phép tương tác trực tiếp với khách hàng thông qua email, SMS, thông báo đẩy và nhiều phương pháp khác. Điều này cho phép người bán sẽ hiểu được về các nhu cầu và mong muốn của khách hàng, từ đó rút ngắn khoảng cách giữa người mua và người bán.

Mở rộng phạm vi tiếp cận khách hàng

Với sự phát triển của mạng xã hội và mua sắm trực tuyến, doanh nghiệp có cơ hội phát triển và tiếp cận khách hàng trên phạm vi toàn cầu. Sự gia tăng số người sử dụng điện thoại di động cũng mở ra khả năng chạy các chiến dịch tiếp thị trực tuyến trên điện thoại. Điều này giúp giảm chi phí quảng cáo trên các bảng quảng cáo ngoài trời.

Chu kỳ bán hàng ngắn

Mô hình B2C có chu kỳ bán hàng ngắn, đồng nghĩa với việc quay vòng vốn nhanh, bạn sẽ thấy được lợi nhuận ngay trước mắt, đồng thời giúp khách hàng tiết kiệm thời gian khi mua hàng. Khách hàng không bị giới hạn về thời gian và địa điểm mua sắm, cho phép nâng cao hiệu quả dịch vụ đặt hàng 24/7. Điều này cũng cung cấp trải nghiệm tiêu dùng tốt hơn và tăng sự thuận tiện cho khách hàng.

Sự khác biệt giữa B2C và B2B

Sau khi trở nên phổ biến vào những năm 1990, mô hình B2C ngày càng được sử dụng để chỉ các công ty có khách hàng là người tiêu dùng cá nhân. Điều này đối lập với mô hình B2B (Business to Business) là các công ty có khách hàng chính là những doanh nghiệp khác. 

Đây là 2 mô hình phổ biến hiện nay và khiến không ít nhà quản lý băn khoăn trong việc xác định khách hàng, quy trình hoạt động và chiến lược marketing. Hãy cùng tìm hiểu sự khác nhau giữa mô hình B2B và mô hình B2C là gì trong phần dưới đây:

Tốc độ (Speed)

Tốc là điểm khác biệt giữa B2C và B2B. Thời gian của một giao dịch theo mô hình kinh doanh B2C thường diễn ra nhanh chóng, với quy trình mua hàng không quá phức tạp, vì đối tượng giao dịch là các cá nhân. Trong khi đó, giao dịch B2B diễn ra lâu hơn, doanh nghiệp cần theo đuổi trong một thời gian dài, xây dựng và nuôi dưỡng sự tin tưởng đồng thời cam kết với khách hàng là các doanh nghiệp khác.

Điều này dẫn đến yêu cầu, đối với B2C, thời gian cho 1 giao dịch cần phải càng nhanh càng tốt. Còn đối với B2B, các doanh nghiệp không nhất thiết phải chốt sales trong khoảng thời gian ngắn nhất, tuy nhiên cần nâng cao khả năng chốt được sales bằng các bước trung gian nhỏ.

Người ra quyết định (Decision Makers)

Đây là sự khác biệt cơ bản trong đối tượng giao dịch của B2C và B2B. Người ra quyết định mua hàng trong mô hình B2C là khách hàng cá nhân, trong khi có cả một bộ phận trong doanh nghiệp thực hiện ra quyết định đối với môi trường B2B.

Đầu mối kinh doanh (Leads)

Có thể nói rằng dữ liệu data khách hàng trong mô hình B2C dễ tiếp cận hơn nhiều lần so với B2B. Thu thập những đầu mối bán hàng cho mô hình này đòi hỏi các doanh nghiệp sử dụng mô hình B2C phải đáp ứng những kỹ năng nhất định, có hệ thống mạng lưới xã hội đủ rộng.

Giá trị của mỗi giao dịch

Từ sự khác biệt giữa B2C và B2B trong khía cạnh người ra quyết định kéo theo giá trị mỗi giao dịch của B2C sẽ thấp hơn nhiều so với B2B bởi đối tượng khách hàng là khách hàng cá nhân – so với cả doanh nghiệp. Tuy nhiên, một giao dịch B2B đòi hỏi doanh nghiệp phải bỏ nhiều công sức và thời gian hơn.

Tuy giá trị thấp hơn B2B trên mỗi giao dịch, nhưng tính trên tổng thể, tổng giá trị của các giao dịch B2C vẫn lớn hơn tổng giá trị của các giao dịch B2B (bởi lượng khách hàng của mô hình B2C vẫn chiếm tỷ trọng lớn hơn trong tổng số giao dịch bán hàng).

Số lượng nhà cung cấp và quy trình mua hàng

Hàng hóa trong mô hình B2C hướng tới đối tượng là khách hàng đại chúng, khách hàng phổ thông đòi hỏi ít sự cá nhân hóa trên mỗi đơn vị sản phẩm cung cấp ra thị trường. Khách hàng trong giao dịch B2B lại là các doanh nghiệp, đòi hỏi các sản phẩm cần được tuỳ biến phù hợp với tình hình và nhu cầu sử dụng của doanh nghiệp.

Điều này dẫn tới số lượng nhà cung ứng của mô hình B2C chiếm áp đảo trên các nền tảng thương mại điện tử. Quy trình mua hàng của mô hình B2C cũng đơn giản và ít phức tạp hơn B2B.

Quy trình bán hàng B2C

Để mô hình kinh doanh B2C hoạt động hiệu quả, doanh nghiệp cần xây dựng một quy trình bán hàng chuẩn chỉnh, tối ưu tất cả các khâu. Dưới đây bePOS sẽ gợi ý 3 bước cơ bản cần có trong quy trình bán hàng B2C mà bạn có thể tham khảo và áp dụng:

Bước 1: Tìm kiếm, tiếp cận khách hàng qua đa dạng các kênh như: website, quảng cáo, mạng xã hội,…

Bước 2: Tiến hành bán hàng. Sau khi tiếp cận được khách hàng, nhân viên tiến hành tư vấn, giải đáp cụ thể thắc mắc của khách hàng và cung cấp sản phẩm/dịch vụ cho họ.

Bước 3: Tổng kết đánh giá kết quả. Việc đánh giá kết quả thực hiện quy trình bán hàng theo mô hình B2C không chỉ dừng lại ở nội bộ doanh nghiệp. Bạn có thể kết hợp sử dụng những trang mạng xã hội, truyền thông để tiếp cận và nhận đánh giá từ chính người mua hàng của mình. Đây sẽ là những thông tin quý báu giúp bạn cải thiện, nâng cao chất lượng dịch vụ bán hàng của mình tốt nhất.

>> Xem thêm: Mô hình Canvas là gì? Cách ứng dụng thành công 100% cho doanh nghiệp

Kinh nghiệm bán hàng trong mô hình B2C

Các kỹ năng bán hàng trong mô hình kinh doanh này là vô cùng quan trọng. Bất kỳ doanh nghiệp nào phụ thuộc vào mô hình số B2C đều cần duy trì mối quan hệ tốt và xây dựng hình ảnh tốt trong lòng khách hàng. Kinh nghiệm bán hàng trong mô hình B2C cho thấy một người bán hàng tốt cần có những kỹ năng cơ bản như:

• Nhẫn nại, có trách nhiệm, hết mình vì khách hàng.
• Có kỹ năng giao tiếp giỏi, nhiệt tình, tâm huyết, không có thái độ tiêu cực với khách.
• Có khả năng ứng biến với nhiều tình huống khác nhau, khả năng xử lý sự cố tốt.
• Có khả năng tiếp nhận phàn nàn, không vừa ý đến từ khách hàng.
• Có thiên hướng hòa nhập tốt với mọi người, hoà đồng với đồng nghiệp.

Ngoài ra, doanh nghiệp cũng cần thường xuyên kiểm tra và tối ưu quy trình bán hàng B2C. Để làm được điều đó, doanh nghiệp cần: marketing đúng nhu cầu khách hàng, quản lý và đào tạo đội ngũ sale bài bản, xây dựng chương trình khuyến mại hấp dẫn, đẩy mạnh hoạt động chăm sóc khách hàng,…

Những kinh nghiệm bán hàng trong mô hình B2C sẽ giúp người bán hàng nâng cao khả năng chốt đơn và xây dựng hình ảnh đẹp trong mắt khách hàng. 

Ví dụ về mô hình B2C

Dưới đây là một số ví dụ về mô hình B2C phổ biến hiện nay:

Ví dụ về khách hàng (Consumer)

Khi chúng ta lên mạng và mua 1 bộ quần áo từ 1 hãng thời trang online, hay bạn mua dụng cụ làm bếp từ 1 trang web bán dụng cụ làm bếp thì khi đó bạn đang là một phần của mô hình B2C.

Ví dụ về mô hình B2C ở Việt Nam nổi tiếng hiện nay có thể kể đến các sàn thương mại điện tử như: Shoppee, Tiki, Lazada,… Khách hàng có thể lựa chọn các sản phẩm, so sánh và đánh giá về chất lượng hàng hóa hay dịch vụ đã sử dụng.

Ví dụ về các doanh nghiệp sử dụng mô hình B2C (Business)

Bạn đang kinh doanh 1 quán ăn, để áp dụng được mô hình B2C thì bạn chỉ cần tạo 1 webiste bán hàng trực tuyến, sau đó đưa các hình ảnh về món ăn, thông tin món ăn, giá cả, vận chuyển, phương thức thanh toán,… Sau đó khách hàng sẽ truy cập và đặt món. Chẳng hạn như đó là một ví dụ về mô hình B2C.

B2C được đánh giá là một mô hình kinh doanh thông minh, giúp hoạt động sales trở nên chuyên nghiệp và phát triển đúng với xu hướng số hoá hiện đại ngày nay. Khai thác B2C là khai thác một tiềm năng vô cùng lớn, không chỉ tiếp cận nguồn khách hàng dồi dào mà còn nhanh chóng phủ sóng, đem sản phẩm của doanh nghiệp tới gần hơn với khách hàng.

Ví dụ về mô hình B2C ở Việt Nam dễ thấy nhất đó là: quảng cáo trên Facebook, Google, Youtube,… được chèn vào các nội dung trực tuyến như báo điện tử, video, truyện tranh online,…

Hy vọng qua thông tin và ví dụ về mô hình B2C trong bài viết trên, bạn đọc đã hiểu rõ mô hình B2C là gì cũng như cách bán hàng theo mô hình này hiệu quả nhất. Chúc các bạn áp dụng thành công, đạt hiệu quả cao!

FAQ

Bí quyết để bán hàng theo mô hình B2C hiệu quả là gì?

Một số bí quyết để trở thành người bán hàng B2C chuyên nghiệp và hiệu quả đó là:

• Luôn duy trì sự kiên trì và lòng nhẫn nại.
• Có ý chí tiến bộ và không ngừng học hỏi, sáng tạo và đổi mới.
• Hiểu rõ tâm lý và nhu cầu của khách hàng, có tinh thần trách nhiệm và hết mình vì khách hàng.
• Phát triển kỹ năng giao tiếp xuất sắc, sự nhiệt tình và lòng đam mê.
• Phản ứng linh hoạt với nhiều tình huống khác nhau, chịu được áp lực và tiếp thu ý kiến phản hồi từ khách hàng.
• Có khả năng hòa nhập và gắn kết với mọi người xung quanh.

Một ví dụ về mô hình B2C?

Mô hình kinh doanh giữa doanh nghiệp với người tiêu dùng, hoặc B2C, là mô hình kinh doanh trong đó một công ty bán dịch vụ hoặc sản phẩm trực tiếp cho người tiêu dùng. Các ví dụ quen thuộc về các công ty B2C bao gồm Shopee, Lazada, Tiki và các công ty khác nơi khách hàng cá nhân là người dùng cuối của một sản phẩm hoặc dịch vụ.