Trang chủBlogs MarketingHướng dẫn phân tích đối thủ cạnh tranh từ A-Z chi tiết nhất 2024

Hướng dẫn phân tích đối thủ cạnh tranh từ A-Z chi tiết nhất 2024

Cập nhật lần cuối: Tháng Tư 04, 2024
Thanh Ngoan
Thanh Ngoan
1400 Đã xem

Phân tích đối thủ cạnh tranh là một quá trình giúp doanh nghiệp xác định được những đối thủ trong thị trường cung cấp sản phẩm hay dịch vụ tương tự. Đây là một hoạt động vô cùng quan trọng để doanh nghiệp đưa ra những định hướng, chiến lược cho mình nhằm thúc đẩy doanh thu, lợi nhuận. Cùng bePOS tìm hiểu khái niệm, cách phân loại, bảng phân tích đổi thủ cạnh tranh… chi tiết nhất trong bài viết sau. 

Phân tích đối thủ cạnh tranh

Phân tích đối thủ cạnh tranh là gì? 

Đối thủ cạnh tranh được hiểu là cá nhân hay doanh nghiệp cùng kinh doanh trong lĩnh vực giống bạn. Kể cả đối tượng khách hàng, giá cả và có sức cạnh tranh trong cùng một thị trường với doanh nghiệp của bạn.

Phân tích đối thủ cạnh tranh là một quá trình nghiên cứu tìm ra những điểm yếu, điểm mạnh của họ nhằm đưa ra chiến lược trong việc cạnh tranh kinh doanh trên thị trường, từ đó thúc đẩy hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp phát triển hơn so với đối thủ.

phan-tich-doi-thu-canh-tranh-la-gi
Phân tích đối thủ cạnh tranh là gì?

Tại sao phải phân tích đối thủ cạnh tranh?

Phân tích đối thủ cạnh tranh là một bước quan trọng trong bất kỳ chiến lược kinh doanh nào của doanh nghiệp. Lý do doanh nghiệp cần phân tích đối thủ cạnh tranh là:

  • Hiểu rõ về thị trường: Phân tích đối thủ cạnh tranh giúp doanh nghiệp nắm bắt rõ về bối cảnh thị trường, hiểu rõ các xu hướng phát triển trong ngành và cách mà các đối thủ đang thực hiện trong môi trường cạnh tranh.
  • Xác định được điểm mạnh và yếu: Bằng cách phân tích, doanh nghiệp có thể phân loại và xác định rõ điểm mạnh và yếu của đối thủ. Từ đó, doanh nghiệp xây dựng chiến lược kinh doanh linh hoạt, tận dụng thế mạnh của bản thân để vượt trội hơn đối thủ.
  • Tăng khả năng cạnh tranh: Doanh nghiệp có thể phát triển chiến lược linh hoạt, cải thiện chất lượng sản phẩm và dịch vụ, cũng như tối ưu hóa chính sách giá để tăng sức hấp dẫn đối với khách hàng.
  • Tối ưu chiến lược Marketing: Thông qua phân tích đối thủ, doanh nghiệp có thể xây dựng kế hoạch tiếp thị chính xác hơn. Thực hiện các chiến lược quảng cáo thông minh, chiến dịch khuyến mãi có hiệu suất cao, PR để thu hút và giữ chân khách hàng, từ đó tăng cường vị thế trong thị trường.
  • Đầu tư hiệu quả hơn: Phân tích đối thủ giúp doanh nghiệp đánh giá chính xác tình hình thị trường và đưa ra những quyết định đầu tư chính xác, giảm rủi ro trong đầu tư, tránh lãng phí nguồn lực, thời gian.
vi-sao-phai-phan-tich-doi-thu-canh-tranh
Vì sao phải phân tích đối thủ cạnh tranh?

Phân loại đối thủ cạnh tranh như thế nào?

Có 2 cách phân loại đối thủ cạnh tranh:

Theo lực lượng cạnh tranh

Theo cách này, chúng ta có thể phân loại đối thủ trong kinh doanh ra làm 4 loại như sau: Đối thủ cạnh tranh trực tiếp, đối thủ cạnh tranh gián tiếp, đối thủ tiềm ẩn và đối thủ thay thế. Cùng bePOS theo dõi nội dung dưới đây để hiểu thêm về các khải niệm này.

Đối thủ cạnh tranh trực tiếp

Đối thủ cạnh tranh trực tiếp là những đối thủ cung cấp các mặt hàng, dịch vụ tương tự với doanh nghiệp của bạn. Cả hai bên đều có chung một thị trường mục tiêu và cơ sở khách hàng như nhau. Mục tiêu đều nhắm đến việc tăng trưởng lợi nhuận và thị phần kinh doanh của mình.

Hiểu đơn giản đó là những doanh nghiệp có các sản phẩm giống bạn, mô hình phân phối tương tự bạn. Nếu bạn không thực hiện nghiên cứu đối thủ cạnh tranh sẽ rất có thể xảy ra tình trạng tụt lại so với đối thủ.

Ví dụ: Nike và Adidas, hai thương hiệu thể thao nổi tiếng, cạnh tranh trực tiếp trong thị trường giày dép và trang phục thể thao.

doi-thu-canh-tranh-truc-tiep
Đối thủ cạnh tranh trực tiếp

Đối thủ cạnh tranh gián tiếp

Đối thủ cạnh tranh gián tiếp là những doanh nghiệp có cùng sản phẩm và dịnh vụ tương tự nhưng không giống về mục tiêu cuối cùng. Với những đối thủ này, cách tăng doanh thu sẽ được thực hiện bằng một chiến lược khác. 

Hầu hết mọi công ty sẽ tham gia dưới hình thức cạnh tranh gián tiếp. Họ sẽ phác thảo tập khách hàng tiềm năng và đưa ra kế hoạch phát triển, chiến lược Marketing phù hợp giúp nâng cao mức độ cạnh tranh và tạo lợi thế cho sản phẩm, dịch vụ của mình. 

Ví dụ: Victoria’s Secret và Wal-Mart, trong đó Victoria’s Secret chủ yếu tập trung vào thị trường đồ lót và nội y, trong khi Wal-Mart cung cấp một loạt các sản phẩm khác nhau cho đối tượng rộng lớn.

Đối thủ cạnh tranh tiềm ẩn

Đối thủ cạnh tranh tiềm ẩn của doanh nghiệp là các công ty chưa có mặt trên thị trường hoặc mới có mặt trong ngành nhưng chưa cung cấp sản phẩm, dịch vụ giống với của bạn. Tuy nhiên, trong tương lai những đối thủ cạnh tranh này sẽ có thể tạo ra ảnh hưởng tới ngành, thị trường.

Khả năng cạnh tranh của đối thủ tiềm ẩn được tính toán nhờ sự đánh giá qua rào cản ngăn chặn gia nhập ngành. Có nghĩa là, một doanh nghiệp sẽ cần bỏ ra nhiều hay ít chi phí để được tham gia vào ngành. Nếu mức chi phí gia nhập ngành càng cao thì rào cản càng lớn và ngược lại.

Ví dụ: Gatorade, nhà sản xuất đồ uống, thực phẩm thể và Under Armour, công ty chuyên sản xuất giày dép, quần áo, đồ dùng may mặc, có thể trở thành đối thủ nếu họ mở rộng sản phẩm của mình và cạnh tranh trực tiếp trong mảng thể thao.

phan-tich-doi-thu-canh-tranh-theo-luc-luong-canh-tranh
Phân loại đối thủ cạnh tranh theo lực lượng cạnh tranh

>> Xem thêm: Các bước định vị thị trường chi tiết từ A-Z

Theo tính chất cạnh tranh

Phân loại đối thủ cạnh tranh theo tính chất cạnh tranh có thể được chia thành ba loại chính như sau:

Cạnh tranh hoàn hảo

Trong môi trường cạnh tranh hoàn hảo, các doanh nghiệp sản xuất không có khả năng kiểm soát giá cả hoặc thị trường. Các doanh nghiệp này phải chấp nhận giá cả trên thị trường và không có khả năng tạo ra ảnh hưởng lớn đối với giá cả hoặc sản phẩm.

Cạnh tranh không hoàn hảo

Trong môi trường này, các doanh nghiệp có khả năng ảnh hưởng đến giá cả hoặc sản phẩm. Có nhiều hình thức của cạnh tranh không hoàn hảo, bao gồm cạnh tranh giả mạo, cạnh tranh giữa các sản phẩm khác nhau, quyền lực thương mại.

Cạnh tranh độc quyền

Cạnh tranh độc quyền xảy ra khi một doanh nghiệp hoặc một nhóm doanh nghiệp có khả năng kiểm soát giá cả hoặc sản phẩm trên thị trường. Điều này có thể xuất phát từ việc sở hữu nguồn cung cấp nguyên liệu, quyền sở hữu trí tuệ hoặc các yếu tố khác tạo ra sự độc đáo và khó sao chép.

phan-tich-doi-thu-theo-tinh-chat-canh-tranh
Phân tích đối thủ cạnh tranh theo tính chất cạnh tranh

8 bước phân tích đối thủ cạnh tranh chi tiết, hiệu quả

Cùng tìm hiểu 8 bước phân tích đối thủ cạnh tranh trong Marketing chi tiết nhất:

Bước 1: Lập danh sách các đối thủ cạnh tranh

Để xác định đối thủ cạnh tranh liên quan và bắt đầu quá trình phân tích, bạn có thể thực hiện các bước sau:

  • Tìm kiếm và lựa chọn đối thủ: Sử dụng công cụ tìm kiếm như Google để tìm kiếm các doanh nghiệp hoặc thương hiệu có liên quan đến sản phẩm hoặc ý tưởng kinh doanh của bạn. Lập danh sách đối thủ dựa trên các tiêu chí như doanh nghiệp cung cấp các sản phẩm/dịch vụ tương tự, có cơ sở kinh doanh tương đương, hoặc hướng đến đối tượng khách hàng tương đồng.
  • Mô tả tiêu chí lựa chọn: Xác định các tiêu chí quan trọng như loại sản phẩm/dịch vụ, cơ sở kinh doanh, thị trường mục tiêu, mức độ kinh nghiệm trong ngành.
  • Xây dựng danh sách đa dạng: Liệt kê danh sách bao gồm từ 7 đến 10 đối thủ trước khi chọn những đối thủ cần phân tích sâu hơn.

Doanh nghiệp có thể thu thập thông tin từ nhiều nguồn khác nhau:

  • Sử dụng Google và các công cụ tìm kiếm để thu thập thông tin chung về đối thủ. Quảng cáo trực tuyến cũng là nguồn thông tin hữu ích để hiểu về chiến lược tiếp thị của đối thủ. Thu thập ý kiến từ khách hàng thông qua phỏng vấn, bảng hỏi, theo dõi các diễn đàn trực tuyến và mạng xã hội.
  • Tham gia diễn đàn và cộng đồng trực tuyến để thu thập ý kiến và đánh giá về đối thủ từ cộng đồng người tiêu dùng.
  • Theo dõi các ấn phẩm thương mại online và offline để hiểu về cách đối thủ kết nối với khách hàng qua các kênh truyền thông.
lap-danh-sach-cac-doi-thu-canh-tranh
Lập danh sách các đối thủ cạnh tranh

Bước 2: Phân loại đối thủ cạnh tranh

Trong quá trình phân loại đối thủ cạnh tranh, bạn có thể sắp xếp đối thủ vào 3 nhóm sau:

  • Đối thủ cạnh tranh trực tiếp
  • Đối thủ cạnh tranh gián tiếp
  • Đối thủ cạnh tranh tiềm ẩn

Bước 3: Thu thập đầy đủ thông tin về đối thủ

Để thực hiện quá trình thu thập thông tin đối thủ một cách hiệu quả, doanh nghiệp cần tập trung vào 5 nhóm thông tin chính sau đây:

  • Tổng quan về đối thủ: Những thông tin chung nhất về doanh nghiệp như quy mô, cấu trúc tổ chức và cách hoạt động kinh doanh giúp bạn hiểu rõ về quy mô và phương pháp làm việc của đối thủ.
  • Sản phẩm/dịch vụ của đối thủ: Xác định đặc tính và giá cả của sản phẩm/dịch vụ của đối thủ. Thông tin này giúp bạn xây dựng chiến lược marketing phù hợp và cải thiện chất lượng sản phẩm/dịch vụ của mình.
  • Kênh phân phối: Hiểu rõ cách hoạt động và cấu trúc của kênh phân phối của đối thủ để tổ chức và tối ưu hóa các kênh phân phối của doanh nghiệp bạn.
  • Khách hàng của đối thủ: Thu thập phản hồi từ khách hàng về đối thủ để rút ra kinh nghiệm từ những ý kiến tiêu cực. Thông tin này giúp định hình chiến lược tiếp cận khách hàng và cải thiện nhận thức về thương hiệu của doanh nghiệp.
thu-thap-thong-tin-doi-thu-canh-tranh
Thu thập thông tin khi phân tích đối thủ cạnh tranh trong Marketing

Bước 4: Nhận dạng chiến lược mà đối thủ cạnh tranh sử dụng

Bước tiếp theo là tìm hiểu chiến lược kinh doanh của đối thủ. Để đơn giản hóa quá trình phân tích và hiểu rõ hơn về chiến lược cạnh tranh của họ, bạn có thể trả lời các câu hỏi sau:

  • Quy trình bán hàng của đối thủ diễn ra như thế nào?
  • Họ chủ trì bán hàng qua những kênh nào?
  • Điều gì làm nổi bật lợi thế của họ, khiến bạn phải chú ý?
  • Họ đang mở rộng hay thu nhỏ quy mô kinh doanh?
  • Có tổ chức các sự kiện lớn thu hút sự quan tâm không?
  • Lý do khiến khách hàng từ chối sản phẩm của họ là gì?
  • Doanh thu trung bình hàng năm của họ là bao nhiêu?
  • Đối thủ có thường xuyên có chính sách ưu đãi, khuyến mãi cho sản phẩm/dịch vụ không?
  • Nhân viên bán hàng và đội ngũ Marketing của họ thực hiện nhiệm vụ gì gần đây?

Tất cả những thông tin này sẽ giúp bạn xác định mức độ cạnh tranh trên thị trường và những cơ hội mà doanh nghiệp của bạn có thể tận dụng.

Đối với các doanh nghiệp lớn thường có sẵn báo cáo hàng năm, bạn có thể tìm thêm thông tin trên các trang tin tức trực tuyến. Bạn cũng có thể sử dụng CRM hoặc thực hiện khảo sát trực tiếp với khách hàng của cả hai bên. Hãy tập trung vào những thông tin “tại sao họ chuyển sang sử dụng sản phẩm/dịch vụ của bạn”.

Đặt thêm câu hỏi chi tiết như:

  • Các đặc điểm nào của sản phẩm thu hút khách hàng?
  • Khách hàng đánh giá thế nào về quy trình bán hàng của bạn?
  • Lý do khiến họ chọn mua sản phẩm của bạn là gì?

Tạo cơ hội cho người dùng nói về trải nghiệm của họ với thương hiệu/sản phẩm của bạn để có cái nhìn sâu sắc và xây dựng chiến lược tiếp thị mạnh mẽ.

nhan-dang-chien-luoc-doi-thu-canh-tranh-su-dung
Nhận dạng chiến lược đối thủ cạnh tranh sử dụng

Bước 5: Xác định mục tiêu của đối thủ

Để hiểu rõ hơn về chiến lược của đối thủ cạnh tranh, việc xác định mục tiêu của họ rất quan trọng. Một số phương pháp giúp bạn đánh giá mục tiêu của đối thủ như sau:

  • Tìm hiểu về sứ mệnh và tầm nhìn của đối thủ.
  • Xác định chiến lược kinh doanh toàn cầu của đối thủ. Có thể là việc mở rộng ra thị trường quốc tế, tập trung vào đối tượng khách hàng nào, đặc điểm cụ thể của sản phẩm/dịch vụ.
  • Nghiên cứu về mục tiêu tài chính của đối thủ, bao gồm doanh thu hàng năm, lợi nhuận ròng, các chỉ số tài chính khác giúp bạn nắm bắt được tình trạng tài chính của đối thủ.
  • Hiểu rõ về chính sách giá của đối thủ. Mục tiêu giá của họ là thu được lợi nhuận cao hơn hay thu hút một lượng lớn khách hàng thông qua giá thấp?
  • Quan sát cách họ tương tác với khách hàng. Mục tiêu của họ có thể là tạo ra trải nghiệm khách hàng tốt nhất, xây dựng mối quan hệ lâu dài hoặc tăng cường tương tác trên các nền tảng xã hội.
  • Điều tra xem họ đang hướng đến thị trường nào và mục tiêu là tăng cường thị phần ở khu vực nào.
  • Hiểu rõ về kế hoạch phát triển sản phẩm của họ. Mục tiêu là tạo ra sản phẩm mới, cải thiện sản phẩm hiện tại hay mở rộng dịch vụ?
xac-dinh-muc-tieu-cua-doi-thu-canh-tranh
Xác định mục tiêu của đối thủ cạnh tranh

Bước 6: Lập bảng phân tích đối thủ cạnh tranh

Quá trình lập bảng so sánh đối thủ cạnh tranh cần tổ chức thông tin khoa học, hệ thống để dễ dàng theo dõi, cập nhật dữ liệu. Bạn có thể phân loại theo các tiêu chí quan trọng như:

  • Giá cả: So sánh giá sản phẩm/dịch vụ của đối thủ với doanh nghiệp mình
  • Sản phẩm: Liệt kê các sản phẩm đối thủ đang cung cấp
  • Tương tác trên mạng xã hội của đối thủ, chiến lược truyền thông của họ
  • Nội dung truyền thông, thông điệp của đối thủ trong mỗi chiến dịch
  • Những ý kiến của khách hàng tới đối thủ
  • Các yếu tố khác: Nhân sự, vị trí thị trường, chiến lược tiếp thị đặc biệt,…..

Một bảng so sánh đối thủ cạnh tranh sẽ cần được thiết kế theo yêu cầu đặc thù của việc phân tích, nhưng vẫn cần phải có những thông tin cơ bản để thể hiện được sự chuyên nghiệp và rõ ràng. Những thông tin cần có trong bảng này bao gồm:

  • Phần tên bảng: Trình bày ngắn gọn, rõ ràng mục đích của bảng phân tích.
  • Người lập bảng: Nắm được thông tin những người tham gia quá trình nghiên cứu đối thủ cạnh tranh.
  • Thời gian lập bảng: Doanh nghiệp của bạn luôn thay đổi để phát triển và đáp ứng nhu cầu thị trường. Và đương nhiên, các công ty đối thủ cũng vậy. Do đó bạn cần ghi lại thời gian bạn thực hiện bảng phân tích để có thể đưa ra những chiến lược chính xác.
  • Danh sách các đối thủ cạnh tranh: Tổng hợp đối thủ hoặc bảng so sánh giữa doanh nghiệp mình và đối thủ.
  • Những tiêu chí để so sánh: Để người xem có thể dễ dàng theo dõi các nghiên cứu thì các thông tin cần được sắp xếp rõ ràng theo từng tiêu chí riêng.
lap-bang-phan-tich-doi-thu
Lập bảng phân tích đối thủ cạnh tranh

Bước 7: Xác định điểm mạnh – yếu của đối thủ

Bước 7 trong quá trình phân tích cạnh tranh là xác định điểm mạnh và điểm yếu của đối thủ cạnh tranh. Bước này giúp bạn hiểu rõ về tình hình cạnh tranh trong ngành và phát triển chiến lược kinh doanh của mình dựa trên thông tin này.

Doanh nghiệp có thể sử dụng phân tích SWOT (Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats) để đánh giá cả nội tại (Strengths và Weaknesses) lẫn bên ngoại (Opportunities và Threats) của đối thủ. So sánh sản phẩm/dịch vụ của bạn với của đối thủ. Xác định những điểm mạnh và điểm yếu của từng bên.

Bước 8: Lập báo cáo phân tích đối thủ cạnh tranh

Sau khi thu thập và đánh giá các thông tin quan trọng, bước cuối cùng là tổng hợp để lập báo cáo phân tích đối thủ cạnh tranh. Trong bản báo cáo, doanh nghiệp nên tổng hợp mọi thông tin một cách khoa học và chi tiết. Báo cáo nên tập trung vào việc giải thích những khía cạnh quan trọng như chiến lược kinh doanh, sản phẩm/dịch vụ, giá cả, chiến lược tiếp thị của đối thủ.

Đồng thời, bản báo cáo cũng nên đề xuất các chiến lược tiếp thị và kinh doanh cụ thể dựa trên những thông tin phân tích. Lập báo cáo phân tích đối thủ cạnh tranh là một công cụ hữu ích trong việc đưa ra quyết định chiến lược cho doanh nghiệp.

lap-bao-cao-phan-tich-doi-thu-canh-tranh
Lập báo cáo phân tích đối thủ cạnh tranh

5 mô hình phân tích đối thủ cạnh tranh phổ biến hiện nay

Để việc tìm hiểu đối thủ thuận lợi và hệ thống hóa các nghiên cứu, bạn cần nắm rõ những mô hình phân tích đối thủ cạnh tranh dưới đây.

Mô hình phân tích SWOT

Mô hình SWOT là một mô hình cơ bản nhưng lại rất hiệu quả trong việc phân tích đối thủ cạnh tranh, giúp bạn có cái nhìn tổng quan về đối thủ và đưa ra những đánh giá chính xác.

4 yếu tố cơ bản trong SWOT chính là:

  • Strengths (Điểm mạnh): Những tác nhân bên trong mang lại lợi ích cho doanh nghiệp.
  • Weakness (Điểm yếu): Những tác nhân bên trong gây bất lợi cho doanh nghiệp.
  • Opportunities (Cơ hội): Tác nhân bên ngoài mang tính tích cực cho doanh nghiệp.
  • Threats (Thách thức): Tác nhân bên ngoài gây khó khăn cho doanh nghiệp.
mo-hinh-swot-phan-tich-doi-thu-canh-tranh
Mô hình SWOT trong phân tích đối thủ cạnh tranh

Mô hình 5 áp lực cạnh tranh

Đây là mô hình phân tích đối thủ cạnh tranh giúp bạn xác định, phân tích 5 lực lượng cạnh tranh khác nhau có thể áp dụng cho mọi ngành hàng:

  • Đối thủ cạnh tranh hiện tại.
  • Đối thủ cạnh tranh tiềm ẩn.
  • Nhà cung cấp.
  • Thị trường khách hàng.
  • Sản phẩm/dịch vụ thay thế của doanh nghiệp.

Ma trận hình ảnh cạnh tranh (Competitive Profile Matrix)

Ma trận cạnh tranh – CPM là mô hình giúp bạn có thể xác định các đối thủ cạnh tranh chính. Đồng thời tìm ra những điểm mạnh, điểm yếu của doanh nghiệp để có so sánh tương quan với vị thế chiến lược của công ty cạnh trạnh. Các thành phần trong mô hình này gồm:

  • Những yếu tố phân tích
  • Trọng số các yếu tố phân tích
  • Xếp hạng của đổi thủ ở các yếu tố trong báo cáo
  • Điểm và tổng điểm của từng doanh nghiệp. 
ma-tran-hinh-anh-canh-tranh
Ma trận hình ảnh cạnh tranh (Competitive Profile Matrix)

Mô hình đa giác cạnh tranh

Đây là mô hình phân tích đối thủ cạnh tranh cho doanh nghiệp gồm nhiều yếu tố cạnh tranh dưới đồ thị dạng đa giác để mô tả khả năng của một doanh nghiệp trong mối quan hệ với đối thủ hoặc tập hợp đối thủ. Các yếu tố xem xét:

  • Chất lượng sản phẩm dịch vụ: Đây là yếu tố quan trọng nhất, cần đánh giá một cách khách quan trên cả thị trường trong nước và nước ngoài.
  • Giá cả: Trong cùng một điều kiện, giá cả thấp hơn sẽ có khả năng cạnh tranh cao hơn.
  • Bán hàng: Cách thức bán hàng của doanh nghiệp ảnh hưởng trực tiếp tới khả năng cạnh tranh của đối thủ.
  • Ngoại giao: Đây là khả năng điều hành theo hướng tích cực những yếu tố ở bên ngoài. Điều này tạo tiền đề cho doanh nghiệp đối thủ nâng cao khả năng cạnh tranh và mở rộng thị trường.
  • Khả năng dự báo nhu cầu: Gắn liền với khả năng kinh doanh và cung cấp dịch vụ của doanh nghiệp. Điều này giúp ích rất nhiều trong việc tăng doanh số và mở rộng thị trường.
  • Tài chính: Mọi hoạt động sản xuất kinh doanh, mở rộng thị trường đều dựa trên khả năng tài chính và huy động vốn của doanh nghiệp.

Mô hình này giúp doanh nghiệp có thể phân tích và so sánh khả năng cạnh tranh của các đối thủ trên thị trường, từ đó xác định chiến lược phù hợp cho doanh nghiệp.

mo-hinh-da-giac-canh-tranh
Mô hình đa giác cạnh tranh

Mô hình phân tích nhóm chiến lược

Ngoài các mô hình phân tích đối thủ cạnh tranh đã đề cập trước đó, phân tích nhóm chiến lược là một hướng tiếp cận khác được nhiều doanh nghiệp quan tâm.

Phân tích nhóm chiến lược là một khung phân tích cạnh tranh, tập trung vào việc phân loại các doanh nghiệp đối thủ thành các nhóm dựa trên sự tương đồng về chiến lược. Những yếu tố cơ bản trong nhóm chiến lược có thể thay đổi, làm cho nhóm chiến lược không cố định trong dài hạn.

Mô hình nhóm chiến lược được xây dựng hoàn toàn dựa trên đánh giá chủ quan của các nhà quản lý về các yếu tố thành công và vị trí tương đối của các đối thủ trên thị trường. Việc phân tích nhóm chiến lược cho các chiến lược, nhóm đối thủ cạnh tranh giúp hiểu rõ chiến lược nào là hiệu quả và giúp định vị thương hiệu của bạn trong bối cảnh cạnh tranh.

Phân tích nhóm chiến lược không chỉ đánh giá hiệu quả chiến lược của đối thủ mà còn giúp bạn hiểu được sự tương đồng, khác biệt giữa các chiến lược và nhóm đối thủ cạnh tranh khác nhau.

mo-hinh-phan-tich-nhom-chien-luoc
Mô hình phân tích nhóm chiến lược giúp phân tích đối thủ cạnh tranh

>> Xem thêm: STP là gì? Cách phân tích mô hình STP chi tiết

Ví dụ phân tích đối thủ cạnh tranh của một số thương hiệu nổi tiếng

Chúng ta sẽ xem qua ví dụ về phân tích đối thủ cạnh tranh của hai thương hiệu Vinamilk và Coca-cola để cùng hiểu rõ hơn quá trình nghiên cứu đối thủ cạnh tranh trong thực tế. 

Phân tích đối thủ cạnh tranh của Vinamilk

Ví dụ về đối thủ cạnh tranh của Vinamilk

Vinamilk là một trong những thương hiệu sữa được nhiều người tiêu dùng Việt Nam tin dùng. Tuy nhiên, thương hiệu này đã không ít lần gặp phải trở ngại trong việc tung ra các sản phẩm trên thị trường bởi những đối thủ đáng gờm. 

Do danh mục sản phẩm đa dạng nên mỗi phân khúc của thương hiệu đều có ít nhất một đối thủ cạnh tranh nhất định. Tính đến thời điểm hiện tại, đối thủ cạnh tranh của Vinamilk đáng phải kể đến là: Dutch Lady, TH True Milk, Nutri Food.

Nghiên cứu đối thủ Dutch Lady của Vinamilk

Dutch Lady là một thương hiệu quen thuộc của Hà Lan. Dù bước chân muộn vào thị trường Việt Nam nhưng thương hiệu này đã khẳng định vị thế của mình không kém cạnh gì so với Vinamilk. Trong nhiều năm liền, Dutch Lady đã liên tục đưa ra những chiến lược đối đầu trực tiếp với Vinamilk.

Về phần sản phẩm, thương hiệu này tập trung xây dựng “hệ sinh thái” với đa dạng các sản phẩm. Ngoài sản phẩm sữa tươi, Dutch Lady còn tiếp tục phát triển một số thị trường khác như: Sữa Yomost, Fristi, Ovaltine, Sữa chua thanh trùng Dutch Lady, Sữa bột Dutch Lady. 

Với việc tung ra những dòng sản phẩm khác nhau, thương hiệu đã ngầm khẳng định Vinamilk là đối thủ mà mình đang nhắm tới. Vinamilk có mặt hàng nào, thương hiệu này sẽ ngay lập tức tung ra mặt hàng tương tự. 

doi-thu-canh-tranh-dutch-lady-cua-vinamilk
Phân tích đối thủ cạnh tranh Dutch Lady của Vinamilk

Để khẳng định chất lượng của mình, Dutch Lady còn chơi lớn khi nhập giống từ bò sữa từ New Zealand với hình thức vay mượn. Sau đó thực hiện các công đoạn hướng dẫn, kiểm tra, chăm sóc để tối ưu hóa nguồn nguyên liệu cho sản phẩm và liên tục quảng bá trên các kênh truyền thông chính thống với TVC đầy ấn tượng.

Mặc dù là đối thủ cạnh tranh đáng gờm nhưng Dutch Lady vẫn có điểm hạn chế của mình đó là phân phối sản phẩm thông qua các bên trung gian, chưa có nhà phân phối độc quyền. Thêm vào đó, việc là một thương hiệu ngoại nhập cũng là bất lợi lớn của thương hiệu này. Tuy nhiên, vị trí thứ hai cũng đủ khẳng định đây là một thương hiệu “chất” từ sản phẩm tới chiến lược.

Vinamilk có lợi thế bởi là thương hiệu tiên phong trong ngành sữa tươi tại thị trường Việt Nam. Tuy nhiên, việc các đối thủ luôn không ngừng thay đổi và tung ra nhiều loại sản phẩm mới cũng là điều khiến thương hiệu này gặp không ít khó khăn. Đó cũng chính là lý do Vinamilk cần phải phân tích và đánh giá đối thủ một cách toàn diện. Từ đó đưa ra những biện pháp Marketing hiệu quả nhằm đẩy mạnh thị phần và nâng cao doanh thu.

Phân tích đối thủ cạnh tranh của Coca-Cola

Ví dụ về đối thủ cạnh tranh của Coca-Cola

Coca-Cola là một tập đoàn đã phát triển và có mặt tại hơn 200 quốc gia trên toàn thế giới và là một trong những tập đoàn có doanh thu lên đến hàng chục tỷ mỗi năm. Tham gia thị trường Việt Nam từ năm 1985 với hệ thống phân phối và kinh doanh tại hơn 300.000 cửa hàng, đại lý trên toàn quốc nhưng thương hiệu này cũng không thể tránh khỏi các đối thủ cạnh tranh. Và khi nhắc tới Coca-Cola thì chúng ta không thể bỏ qua được sản phẩm Pepsi từ tập đoàn PepsiCo.

Nghiên cứu đối thủ Pepsi của Coca-Cola

Pepsi là một trong những công ty lớn, đối thủ cạnh tranh của Coca-Cola. Mặc dù ra mắt sau nhưng thương hiệu này vẫn lấy Coca-Cola làm mục tiêu để đánh bại. 

Để nói về thế mạnh của Pepsi tại thị trường Việt Nam thì ta có thể thấy đây là một thương hiệu lâu đời, nổi tiếng trên toàn thế giới, có chỗ đứng khá chắc trên thị trường. Pepsi cũng dành được những đánh giá cao từ người tiêu dùng nhờ tính tiện dụng, sự năng động. Hương vị của sản phẩm này cũng tương đối phù hợp với thị hiếu của người tiêu dùng.

Tuy nhiên, để cạnh tranh trực tiếp với Coca-Cola, Pepsi đã phải chi ra rất nhiều tiền dành cho quảng cáo. Thêm vào đó, theo một vài đánh giá nhận định thì giá sản phẩm của Pepsi không có sự linh động. 

pepsi-doi-thu-canh-tranh-cua-coca-cola
Phân tích đối thủ cạnh tranh Pepsi của Coca-Cola

Những điểm yếu này hiện nay khó có thể hạn chế trên thị trường hiện tại. Do đó, thương hiệu cần phải gia tăng sức mạnh từ nhãn hiệu để đề phòng sự tấn công tới từ những đối thủ cạnh tranh khác.

Pepsi tuy ra đời sau nhưng là một đối thủ đáng gờm bởi mục tiêu xác định là đối đầu trực tiếp với Coca-cola. Do đó, để không bị lu mờ với những sản phẩm của Pepsi trên thị trường, Coca-cola đã liên tục đưa ra những chiến dịch quảng cáo đối đầu với Pepsi. Bạn có thể dễ dàng tìm kiếm các chiến dịch quảng bá giữa hai nhãn hàng này trên Internet.

Một số lưu ý khi phân tích đối thủ cạnh tranh

Khi thực hiện phân tích đối thủ cạnh tranh, doanh nghiệp cần lưu ý một số điểm sau:

  • Phân tích đối thủ cạnh tranh cần được thực hiện trong thời gian dài, bởi vì thông tin về đối thủ là một tập hợp dữ liệu động, thay đổi liên tục.
  • Thời gian và thời điểm thực hiện phân tích rất quan trọng. Đối thủ có thể thực hiện những động thái chiến lược khác nhau tùy thuộc vào thời điểm và cột mốc thời gian cụ thể.
  • Việc có một định hướng từ đầu giúp tập trung vào mục tiêu của quá trình phân tích. Mục tiêu cuối cùng cần được xác định rõ ràng trước khi bắt đầu để tránh lãng phí thời gian, công sức và nguồn lực.
  • Phân tích và đưa ra quyết định nên dựa trên dữ liệu thực tế hơn là giả định ban đầu. Kiểm tra kỹ lưỡng các giả định dựa trên cơ sở dữ liệu sẽ giúp đảm bảo tính chính xác của kết quả phân tích.
  • Đầu tư để thu thập thông tin chất lượng giúp đơn giản hóa quá trình và tăng độ chính xác của phân tích cạnh tranh.
luu-y-khi-phan-tich-doi-thu-canh-tranh
Lưu ý khi phân tích đối thủ cạnh tranh

Không có bất cứ doanh nghiệp nào hay ngành hàng nào không có đối thủ cạnh tranh. Bằng cách xác định đối thủ của mình, hiểu cách phân tích đối thủ ra làm sao bạn có thể giải quyết những vấn đề của chính doanh nghiệp mình. Từ đó đưa ra các giải pháp nhằm thu về lợi nhuận cao hơn, nâng cao uy tín cho doanh nghiệp trên thị trường. 

Hy vọng rằng qua bài viết trên, bePOS đã giúp bạn hiểu rõ hơn về khái niệm đối thủ cạnh tranh là gì, cách phân tích đối thủ cạnh tranh cùng các vấn đề liên quan và có thể áp dụng thành công trong thực tế.

FAQ

Lập bảng phân tích đối thủ cạnh tranh có lợi ích như thế nào?

Việc lập bảng phân tích đối thủ của doanh nghiệp sẽ giúp bạn: 

  • Tổng hợp các thông tin theo tiêu chí rõ ràng, hệ thống.
  • Dễ dàng phân tích, so sánh về đối thủ và doanh nghiệp của mình.
  • Tùy biến các nhóm theo tiêu chí để đáp ứng được mục tiêu phân tích của mình.
  • Giúp người nhận bảng báo cáo có thể theo dõi dễ dàng và nắm bắt được thông tin nhanh hơn.

Khi phân tích đối thủ cạnh tranh cần phải giả quyết những vấn đề gì?

Khi phân tích đối thủ bạn cần giải đáp được ít nhất là 5 câu hỏi sau:

  • Bạn sẽ học hỏi được gì từ lợi thế cạnh tranh của đối thủ?
  • Phương thức Marketing mà đối thủ đang thực hiện là gì?
  • Chi phí và giá sản phẩm trên thị trường của họ ra sao?
  • Bộ máy hoạt động gồm những gì?
  • Phương thức nào giúp đối thủ tạo ra sự trung thành của khách hàng?